Schade door gaswinning: vaste vergoeding of maatwerkprocedure?

Vaste vergoeding of de maatwerkprocedure?

Wanneer er voor het eerst op een adres een schade wordt gemeld, heeft de schademelder sinds 1 november 2021 de mogelijkheid om te kiezen voor een vaste vergoeding van € 5.000,–. De schademelder ziet in dat geval af van een beoordeling van de schade door een deskundige van het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG). Het IMG geeft aan dat hiermee eenvoudige schades snel en eenvoudig kunnen worden afgehandeld. Wat houdt deze vaste vergoeding in? Wat zijn de risico’s? En wat is de verhouding tot het wettelijk bewijsvermoeden? In onderstaande blog leest u meer.

Wat is het bewijsvermoeden?

De wetgever heeft in artikel 6:177a lid 1 BW het bewijsvermoeden opgenomen. Het bewijsvermoeden is van toepassing op fysieke schade(s) aan de woning. Het bewijsvermoeden betekent dat schade vermoed wordt te zijn veroorzaakt door de mijnbouwactiviteiten in het Groningerveld of de gasopslag Norg. Het is aan het IMG om dit vermoeden te weerleggen. Het bewijsvermoeden is pas weerlegd als het IMG een evident en aantoonbaar andere oorzaak als uitsluitende oorzaak voor de schade kan aanwijzen. Als het IMG er niet in slaagt het bewijsvermoeden te weerleggen heeft de schademelder recht op een schadevergoeding. Slaagt het IMG er wel in het bewijsvermoeden te weerleggen, dan komt de bewijslast weer bij de schademelder te liggen. De schademelder zal dan moeten bewijzen dat de schade wél het gevolg is van de gaswinning.

Wanneer is het bewijsvermoeden van toepassing?

Er zijn een tweetal situaties wanneer het bewijsvermoeden van toepassing is:

• Als een gebouw of werk gelegen is boven het Groningenveld of de gasopslag Norg tot zes kilometer daarbuiten vanwege de invloed van diepe bodemdaling op het ontstaan van schade. Dit criterium is na actualisatie van het beoordelingskader op 17 mei 2021 geschrapt. In plaats daarvan moet nu worden bepaald of er sprake is van indirecte schade door diepe bodemdaling. Daar is in specifieke gebieden en specifieke omstandigheden sprake van. Momenteel wordt gewerkt aan een advies om die specifieke gebieden vast te stellen;
• Als er een beving met een trillingssterkte van meer dan 2 mm/s (met 1 procent overschrijdingskans) is geweest op het schadeadres.

Voor meer informatie kunt u op deze website kijken.

Wat is de vaste vergoeding?

De vaste vergoeding van € 5.000,- is bedoeld om woningeigenaren een snel en eenvoudig alternatief te bieden voor de afhandeling van kleine, eenvoudige schades. Bewoners hebben zekerheid over het te ontvangen bedrag en hoeven geen langdurige procedure aan te gaan bij het IMG om een vergoeding voor de fysieke schade te krijgen. Er komt geen deskundige langs om een adviesrapport op te maken waardoor de doorlooptijd (naar verwachting) sneller zal zijn. Het bewijsmateriaal bestaat uit foto’s die de bewoner zelf maakt.

 Per wanneer gaat de regeling van de vaste vergoeding open?

Het IMG heeft per 1 november 2021 de regeling van de vaste vergoeding open gezet. Bewoners die vanaf dit moment een nieuwe, eerste aanvraag indienen komen mogelijk in aanmerking voor de vaste vergoeding. Bewoners die vóór 1 november 2021 al een aanvraag in hadden gediend kunnen vanaf 8 december 2021 hun keuze vastleggen. Tot dat moment staat hun aanvraag ‘on hold’.

Wanneer kom ik in aanmerking voor de vaste vergoeding?

De bewoner moet aan een aantal voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor de vaste vergoeding:

• de bewoner moet een natuurlijke persoon zijn;
• het moet gaan om de eerste melding op dit adres ;
• de bewoner is op dit moment de eigenaar van het object waarvoor de schade gemeld wordt;
• de mogelijke mede-eigenaren geven toestemming voor de aanvraag;
• het object staat in het effectgebied van bevingen door gaswinning in het Groningenveld en de gasopslag Norg, of;
• het object staat in een gebied waar schade kan zijn ontstaan als gevolg van indirecte effecten van diepe bodemdaling;

Voor meer informatie kunt u kijken op deze website.

Wat zijn de risico’s van de vaste vergoeding?

De vaste vergoeding van € 5.000,- is niet zonder risico’s. Als u er voor kiest het aanbod van € 5.000,- te accepteren, doet u dat tegen finale kwijting. Finale kwijting wil zeggen dat alle schades (en gevolgschades) die op dat moment aanwezig zijn, onder de regeling vallen. Ten aanzien van die schades (en gevolgschades) heeft u dus geen vordering meer op het IMG. U kunt pas een nieuwe aanvraag indienen bij het IMG als er een nieuwe aardbeving is geweest met op uw adres een trillingssnelheid van meer dan 5 millimeter per seconde (mm/s) of bij nieuwe schade(s) door indirecte effecten van diepe bodemdaling. De drempel van 5 mm/s betekent dat er een beving moet komen van minimaal 3.7 op de schaal van Richter. Dit is een zeer hoge grens.

De finale kwijting ziet ook op scheuren die op dit moment nog niet aan u bekend zijn, zoals scheuren achter het behang, in de kruipruimte of aan de fundering. Indien u akkoord gaat met de vaste vergoeding kunt u deze schades, ook al ontdekt u ze pas later, niet meer melden bij het IMG. Tenzij er na de schademelding een beving van meer dan 5 mm/s heeft plaatsgevonden of als er nieuwe schade(s) door indirecte effecten van diepe bodemdaling zijn. Het ligt dan op uw weg om deze indirecte effecten aan te tonen.

Ook is van belang dat de regeling van de vaste vergoeding alleen van toepassing is op adressen die binnen het zogeheten effectgebied liggen. Het effectgebied is het gebied waarbinnen het IMG het bewijsvermoeden óók van toepassing acht. Dit betekent dat de schademelders die in aanmerking komen voor de vaste vergoeding, ook een beroep kunnen doen op het bewijsvermoeden. In beginsel wordt de schade dan vermoed mijnbouw gerelateerd te zijn. Het is aan het IMG om een evident en aantoonbare andere oorzaak aan te voeren en te bewijzen. In het geval van de maatwerkprocedure heeft u dus al een voorsprong door de toepassing van het bewijsvermoeden.

Is de vaste vergoeding hetzelfde als de Stuwmeerregeling?

De vaste vergoeding is te vergelijken met de Stuwmeerregeling uit 2019. Een verschil is echter dat de regeling van de vaste vergoeding (zoals het nu lijkt) permanent open blijft staan.

Moet ik akkoord gaan met de vaste vergoeding?

Dat u in aanmerking komt voor de vaste vergoeding betekent niet dat u er ook mee akkoord moet gaan. Als u niet akkoord gaat met de vaste vergoeding staat de maatwerkprocedure voor u open.

Wat is de maatwerkprocedure?

Dit is de reguliere procedure die ook voor 1 november 2021 beschikbaar was. Deze procedure is als volgt. Nadat u een schademelding heeft gedaan bij het IMG schakelt het IMG een deskundige in. Deze deskundige komt bij u langs voor de opname van de schades. Hier maakt de deskundige een adviesrapport van op. In dit rapport geeft hij aan welke schades volgens hem mijnbouw gerelateerd zijn en voor vergoeding in aanmerking komen. Hierbij is het bewijsvermoeden van belang, zie hierboven. U kunt een zienswijze indienen op dit adviesrapport. Hierbij geeft u aan waarom u het wel of niet eens bent met het adviesrapport. Naar aanleiding van uw zienswijze neemt het IMG een besluit. Bent u het niet eens met het besluit, dan kunt u een bezwaarschrift indienen. Afhankelijk van de complexiteit van het bezwaar handelt het IMG het bezwaar zelf af of schakelt ze een bezwaaradviescommissie in. Na het indienen van het bezwaar neemt het IMG een besluit op bezwaar. Hier kunt u eventueel nog tegen in beroep en hoger beroep.

Wat zijn de risico’s van de maatwerkprocedure?

Indien u in aanmerking komt voor de vaste vergoeding is het de vraag of de hoogte van de schadevergoeding van een maatwerkprocedure hoger is dan € 5.000,-. Het kan zijn dat de deskundige van het IMG van oordeel is dat de gemelde schades niet mijnbouw gerelateerd zijn. Het IMG zal uw aanvraag dan (deels) afwijzen. U ontvangt dan een lagere compensatie dan het geval wanneer u akkoord zou gaan met de vaste vergoeding. Let wel, als u de vaste vergoeding afwijst en het maatwerktraject volgt kunt u nieuwe schades gewoon melden. Deze worden dan overeenkomstig het beoordelingskader van het IMG beoordeeld.

Indien u het niet eens bent met het besluit (op bezwaar) van het IMG kunt u in een later stadium eventueel in beroep. De ervaring leert dat uitspraken van rechters in beroepszaken tot nu toe niet in het voordeel van bewoners zijn.

 Kunt u mij adviseren welke route ik moet kiezen?

De keuze om wel of niet akkoord te gaan met het aanbod van € 5.000,- kan Univé Rechtshulp helaas niet voor u maken. Hierboven zijn de voor- en nadelen van zowel de vaste vergoeding als het maatwerktraject geschetst. Mocht u hier nog vragen over hebben, neemt u dan contact op met een van onze juristen. Klik hier voor onze contactgegevens.